Alisveris
İSTANBUL ALIŞVERİŞ
Coğrafi konumunun İstanbul'a sağladığı avantajların başında, ticaret yollarının üzerinde olması gelmektedir. Bu nedenle İstanbul, tarih boyunca hep önemli bir alış-veriş merkezi olmuştur. Önceleri Hindistan ve Uzakdoğu'dan, daha sonra ise Avrupa'dan gelen mallar İstanbul'da toplanmış; aynı şekilde Osmanlı ülkesinde üretilen en değeıli mamüller payitaht olan İstanbul'un pazarlarında satışa sunulmuştur. Fakat belirtmek gerekir ki İstanbul sadece ithal edilen veya başka bölgelerde üretilen mallann satıldığı zengin bir pazar değil, aynı zamanda çok önemli bir üretim merkezidir.
Bu nedenlerden dolayıdır ki İstanbul denince Boğaz, camiler ve Kızkulesi'nin yanısıra Kapalıçarşı, Mısır Çarşısı, Mahmutpaşa ve şik mağazalar ilk akla gelen şeyler arasındadır. Yakın zamanlara kadar ve hatta bazen günümüzde dahi İstanbul dışında yaşayanlar için, bir malın İstanbul'dan geliyor olması, o mala değer, kalite ve prestij kazandıran bir faktördür.
Türkiye'deki kuyumculuğun, konfeksiyon ürünlerinin, beyaz eşyanın, kozmetik ürünlerin, deri mamullerinin, sanat ürünlerinin, antikanın, bilgisayar ve diğer elektronik eşyarın ve sayamayacağımız daha bir çok mamulün merkezi İstanbul'dur. Esas merkezi İstanbul olmayan ürünlerde dahi başka bir yere gitmenize gerek yoktur. Çünkü bu ürünlerin de en güzel olanlarını İstanbul'dan kolayca ve uygun fiyatlarla temin etmeniz her zaman mümkündür. Diyelim ki halı ve mobilyanın merkezi İstanbul değildir, ama yine de Türkiye'nin en güzel mobilyalarını ve halılarını bu kadar kolaylıkla ancak İstanbul'dan alabilirsiniz.
Aynı şekilde, dünyanın en şık mamulleri ve markalarına da yine İstanbul'da kolayca ulaşmak mümkündür. İtalya'dan Fransa'ya, Amerika'dan Japonya'ya, Kore ve Tayvan'dan bütün eski Doğu Bloku ülkelerine kadar her ülkenin aradığınız veya dünyaca tanınan marka ve malları İstanbul'da satılmaktadır.
Öte yandan yalnızca Türkiye'nin değil, ama aynı zamanda bütün dünyanın en şık alış-veriş merkezlerinden bazıları da İstanbul'dadır. Galleria ve Akmerkez bugüne kadar toplam üç kere Uluslararası Alışveriş Merkezleri Komisyonu tarafından birincilikle ödüllendirilmiştir.
Tüm bunlardan ötürü sadece Türkiye'de değil diğer birçok ülkede İstanbul bir alış-veriş cenneti olarak ünlenmişıir. Bunun en çok farkında olan ve bundan en çok istifade edenler, özellikle komşu eski Doğu Bloku ülkelerinin vatandaşlarıdır. Komşu ülkelerle yapılan bavul ticaretinin merkezi rakipsiz hir biçimde İstanbul'dur. Yanı sıra her yıl İstanbul'u ziyaret eden milyonu aşkın diğer ülkelerden gelen turistlerin de İstanbul'dan eli boş gitmedikleri kesindir.
Bir şeyin altını çizmekte fayda vardır: İstanbul sadece lüks ve pahalı alışverişin yapıldığı bir yer değildir. Aynı zamanda tarım ürünleri hariç, herşeyi en ucuza alabileceğiniz bir şehirdir. Kısacası geliriniz ve zevkleriniz her nasıl olursa olsun, sizi en hoşnut edecek alışverişleri ancak İstanbul'da yapabilirsiniz.
KAPALIÇARŞI
Dünyaca ünlü Kapalıçarşı İstanbul'un en kalabalık alışveriş merkezidir. Mimari üslubu, yerleşimi, ürün çeşitleri, tarihi ile aynı zamanda İstanbul'un en önemli turistik mekanlarındandır. 8 girişi olan çarşının her bir kapısı İstanbul'un tarihi dokusunda yer işgal eden önemli eserlere açılır. Nuruosmaniye Camii, Çemberlitaş, Bayezid Külliyesi, İstanbul Üniversitesi Binası, Sahaflar Çarşısı bunlardan birkaçıdır.
Şehrin antik dönemlerinden bu yana önemini korumuş bir bölgesine kurulan Kapalıçarşı Fatih Sultan Mehmed tarafından 1461'de yaptırıldı. Kanuni Sultan Süleyman döneminde ise yeni eklerle genişletildi. 16. ve 17. yüzyılda yangın ve depremlerden zarar gören çarşı 1894 depreminde tamamen yıkıldı ve 1898'de yeniden inşa edildi. 1943 ve 1954'de. tekrar yanan Kapalıçarşı, bugünkü görünümünü bu yangınlardan sonra yapılan tamiratla kazandı.
30 hektardan fazla bir alana kurulu olan Kapalıçarşı, 61 sokak ve 3 ana bölümden oluşur. Çarşı'da başta kuyumcular ve sarraflar olmak üzere, antikacılar, silahçılar, halıcılar, dericiler gibi bir çok esnaf faaliyet göstermektedir. Her sokak belli bir bölüme ayrılmıştır ve aranan kolayca bulunur.
Kapalıçarşı bu gün gizli bir finans merkezi işlevini de görmektedir. Dünyanın her yerindeki para merkezleriyle 24 saat iletişim içindedir. Çarşıdaki birçok esnaf aynı zamanda döviz işlemleri de yapmaktadır.
Pazar hariç her gün, 7.00 - 19.00 arasında açıktır.
MISIR ÇARŞISI
Eminönü'nde Yeni Cami'nin arkasında ve Çiçek Pazarı'nın yanındadır. İstanbul'un
en eski kapalı çarşılarından olan Mısır Çarşısı 1660 yılında Turhan Sultan tarafından yaptırılmıştır, mimarı Kazım Ağa'dır. Çarşı son olarak 1940 -1943 yılları arasında İstanbul Belediyesi tarafından restore ettirilmiştir.
Aktarlarıyla meşhur bu çarşıda halen tabii ilaçlar, baharat, çiçek tohumları, nadir bitki kök ve kabukları gibi eski geleneğine uygun ürünlerin yanısıra, kuruyemiş, şarküteri ürünleri, değişik gıda maddeleri satılmaktadır. Pazar günleri kapalıdır.
SAHAFLAR ÇARŞISI
Beyazıt semtinde, Bayezid Camii ile Kapalıçarşı'nın Fesciler kapısı arasında yeralan Sahaflar Çarşısı, 1460'da Kapalıçarşı ile beraber kuruldu. Bugünkü görünümünü ise 1952'de aldı. Yakın zamanlara kadar, İstanbul entellektüellerinin ve okuma meraklılarının yanısıra, bütün dünyadan değişik amaçlarla gelen araştırmacıların ilgi gösterdiği bir mekan oldu. Günümüzde ise İstanbul kültür hayatında çok önemli yeri olan Sahaflar Çarşısı eski karakterini kaybetmiştir. Bir zamanlar en değerli yazmaların, nadir basılı kitaplann el değiştirdiği, eğitim. ve kültür hayatına zenginlik katan bu mekanda, artık çok az eski kitap bulunabilmektedir. Yeni hali daha çok bir kitapçılar çarşısı görünümündedir. Ders kitaplarından yabancı yayınlara kadar bir çok kitap satılmaktadır.
Sahaflar Çarşısı'ndaki çarşının asıl dükkanları pazar günleri kapalıdır. Buraya 1977'de kurulan küçük barakalar ve sergiler haftanın her günü açıktır.
KUYUMCULUK
Tarihi mesleklerden biri olan kuyumculuk, İstanbul'da tam bir sanata dönüşmektedir. Yüzyıllardır kuyumculuk sanatının ve mesleğinin başkenti olan İstanbul, bu özelliğini günümüzde de hiç rakipsiz sürdürmektedir. İstanbul'un her semtinde en kolay erişilen işyerleri olan kuyumcular, özellikle Kapalıçarşı'da topluca bulunmaktadırlar. Kapalıçarşı ve civarındaki atölyelerde bilezikten kolyeye, yüzükten broş ve künyeye, küpeye varıncaya kadar her türlü ürün hem klasik, hem de Batı'daki modaya uygun tarzlarda çalışılmaktadır. Bu nedenle İstanbul aynı zamanda Türkiye'deki takı modasını da belirlemektedir.
BALIK PAZARLARI
İstanbul'da balık pazarlarının tarihi Bizans'a kadar uzanır. Eminönü ve Galata'daki balık pazarları en eski olanlandır. Ama günümüze ikisi de ulaşamamıştır. Bugün İstanbul'un en ünlü balık pazarları Galatasaray'daki Beyoğlu balık pazan ile Beşiktaş, Kumkapı ve Sarıyer Balık Pazarı'dır.
SEMT PAZARLARI
İstanbul'un hemen her semtinde, kurulduğu semtin ya da kurulduğu günün adıyla anılan semt pazarları vardır. Bu açık. pazarlarda çok sayıda tezgah yan yana kurulur ve gıdadan tekstile, ev eşyasından canlı hayvana hemen hemen bütün ihtiyaç maddeleri satılır. Bu pazarlar şehir kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır. Satıcılarıyla, sesleriyle, deyimleriyle, satış yöntemleriyle ilginç bir İstanbul zenginliğini yansıtırlar. İstanbul'un halen faal semt pazarlarının en ünlü ve en eskilerinden biri Çarşamba Pazarı'dır. Fatih'de, aynı isimli semtte Çarşamba günleri kurulan pazar 36 sokak ve 4 caddeye yayılır. Salı Pazarı, Anadolu Yakası'nda, Kadıköy'de Eski Kuşdili Çayırı üzerinde Salı günleri kurulan önemli bir semt pazarıdır. Beşiktaş ilçesi'nde Cumartesi günleri kurulan Beşiktaş pazarı da büyük pazarlardandır. Ulus'ta Musevi Mezarlığı yanında Perşembe günleri kurulan Ulus Pazarı ise İstanbul'un en yeni semt pazarlarındandır. Haftada bir kurulan bu pazarların yanısıra İstanbul'un kendine has başka pazarları da vardır.
Çiçek Pazarı, Eminönü'nde, Mısır Çarşısı'nın arkasına kuruludur. Hafta sonları da açık olan pazarda bitki, çiçek ve süs hayvanlan satılır. Koç Pazarı, Kurban bayramı öncesi Topkapı'da açılır. Kurbanlık hayvan satışı yapılır. Gül Pazarı ise gül mevsiminde Eyüp'de Yavedud yakınında kurulur. Gül ve çiçek satılır.