Nostaljik Tramvay

Tramvaylar ilk kez 1842 yılında Amerika’da (New York), 1854’te Avrupa’da (Paris) ve 1860’da İngiltere (Londra)’de görülürken İstanbul’da 3 Eylül 1869 tarihinde Tophane-Ortaköy hattında çalışmaya başlamıştır. 30 Ağustos 1869 tarihli "Dersaadet’de Tramvay ve Tesis İnşaası’na Dair Sözleşme” ile İstanbul caddelerinde yolcu ve eşya taşımacılığı için demiryolu yapılarak hayvanların çektiği araba işletmeciliği, 40 yıl süre ile Konstantin Krepano Efendi’nin kurduğu "Dersaadet Tramvay Şirketi"’ne verilmiştir.  

İlk atlı tramvay; 1871 yılında Azapkapı-Galata, Aksaray-Yedikule, Aksaray-Topkapı ve Eminönü-Aksaray olmak üzere 4 hatta çalışmaya başlamış, ilk işletme yılında 430 at kullanılarak 4,5 milyon yolcu karşılığında 53.000 Lira gelir elde edilmiştir. Daha sonraları Voyvoda’dan Kabristan Sokağı-Tepebaşı-Taksim-Pangaltı-Şişli,  Bayezid-Şehzadebaşı, Fatih- Edirnekapı-Galatasaray-Tünel ve Eminönü-Bahçekapı gibi hatlar açılmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde çalışmaya başlayan atlı tramvaylar daha sonra imparatorluğun büyük şehirlerinde de kurularak önce Selanik daha sonra Şam, Bağdat, İzmir ve Konya’da işletmeye açılmıştır. Savunma Bakanlığı, tramvay atlarını 1912 yılında başlayan Balkan harbi sırasında 30.000 Altın karşılığı almış ve bu yüzden İstanbul bir yıldan fazla süreyle tramvaysız kalmıştır. 12 Haziran 1939 gün ve 3642 sayılı yasa ile Hükümet’e devredilen Tramvay İşletmesi, daha sonra İstanbul Belediyesi’ne ve 16 Haziran 1939 gün ve 3645 sayılı yasa ile de İETT’ye bağlanmıştır. 12 Ağustos 1961’de İstanbul, 14 Kasım 1966’da ise Anadolu yakasından kaldırılarak İstanbul’da Tramvay İşletmeciliği son bulmuştur.

1990 yılının sonlarında Taksim-Tünel arasında tekrar işletmeye alınan nostaljik tramvay, sadece İstiklal Caddesi ve Beyoğlu’nun değil İstanbul’un, hatta Türkiye’nin simgesi haline gelmiştir. Nostaljik tramvay halen Taksim-Tünel arasında 1.640 metrelik hat üzerinde günde 2 bin 500 yolcu taşıyarak yılda ortalama 14 bin sefer yapmaktadır.