Sehir Tiyatrolari
İstanbul Şehir Tiyatroları, (Tam adı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları) İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin bir tiyatro kurumudur. 1914 yılında kurulmuş olan Darülbedayi'nin devamı olarak 1934 yılında bu adı almıştır.
Kadıköy Haldun Taner Sahnesi, Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi, Gaziosmanpaşa Sahnesi, Fatih Reşat Nuri Sahnesi, Ümraniye Muhassipzade Celal Sahnesi, Harbiye Cep Tiyatrosu, Üsküdar Kerem Yılmazer Sahnesi, Kağıthane Sadabad Sahnesi, Ümraniye Sahnesi ve Açık Hava Sahnesi isimli sahneleri vardır.
Şehir Tiyatroları'nın, sergilediği klasik oyunlarla ve yetiştirdiği tiyatro sanatçıları ile İstanbul'un kültür yaşamında önemli yeri vardır. Ayrıca kuruma ait sahnelerle ve düzenlediği etkinlik ve festivallerle de önemli bir misyon üstlenmektedir. Bu etkinlere örnek olarak yazarlar, şairler ve tiyatrocuların soruları yanıtladığı ücretsiz paneller ve "Uluslararası İstanbul Mekân-Tiyatro Festivali" gibi festivaller örnek gösterilebilir.
Tarihi
Darülbedayi'nin kuruluşu
1914 yılında Darülbedayi-i Osmanî (Osmanlı Güzellikler Evi) ismi ile kurulmuştur. İlk gösterisini 1915 yılında Şehzadebaşı'nda Letafet Apartmanı'nda bulunan Tatbikat Sahnesi'nde gerçekleştirmiştir.
Daha sonra oyunlara Tepebaşı Tiyatrosu'nda devam etti. Buranın yanması ile Harbiye’de bulunan bugünkü yeri olan Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nin de bulunduğu yere taşındı. Bu caddeye Darülbedayi isminin verilmesine sebep oldu.
İstanbul Şehir Tiyatroları'na geçiş
Darülbedayi, dönemin Belediye Başkanı Cemil Topuzlu’nun İstanbul Belediye Meclisi'nden 1931 yılında çıkardığı kararla İstanbul Belediyesi'ne bağlandı. 1934'te ise İstanbul Belediyesi Meclisi'nin başka bir kararıyla ismi "Şehir Tiyatroları Müdürlüğü" olarak değiştirildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı katma bütçeli bir müdürlük olarak sanat çalışmalarını ve oyunlarını sürdüren "Şehir Tiyatroları", 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren Genel Bütçe'ye alındı.
Şehir Tiyatroları, programlarında klasik oyunların yanı sıra Türk oyun yazarların da oyunlarına karma şekilde yer vermektedir. Bu sayede birçok Türk oyun yazarının ilk yapıtı, ilk defa bu tiyatrolarda sahnelenme olanağı buldu.
8 Ocak 2008 tarihinde Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği görevine Orhan Alkaya getirildi.
Reşat Nuri Güntekin'in 1943/1944 sezonunda sahnelenen Yaprak Dökümü oyunu, 100. temsili aşan ilk yerli oyun oldu. 1945/1946 sezonunda ise Edmond Rostand'ın Cyrano de Bergerac'ı 105 temsile ulaşan ilk çeviri oyun oldu.
Kurum 1918-1920 yılları arasında "Temaşa" adında bir tiyatro dergisini 25 sayı boyunca yayımladı. Daha sonra, dünyanın en uzun süreli dergilerinden olan ve 1930'dan sonra Darülbedayi, Türk Tiyatrosu, Şehir Tiyatroları adlarını alan dergiyi yayımladı.
Bazı tiyatro oyuncuları
İstanbul Şehir Tiyatroları'ndan yetişen tiyatro oyuncuları, Türk Tiyatrosu ve Türk Sineması'nın da önemli isimleri arasında yer aldı. Bu isimlerden bazıları:
- Muhsin Ertuğrul
- Emin Beliğ Belli
- Bedia Muvahhit
- Vasfi Rıza Zobu
- Hazım Körmükçü
- Halide Pişkin
- Cahide Sonku
- Suavi Tedü
- Şaziye Moral
- Behzat Butak
- Talat Artemel
- Kemal Gürmen
- Avni Dilligil
- Toron Karacaoğlu
- Ayla Algan
- Erol Keskin
- Çetin İpekkaya
- Beklan Algan
- Suna Pekuysal
- Can Doğan
Sahneler
Şehir Tiyatroları İstanbul'a yayılmış bulunan sahneleri ve uyguladığı düşük fiyat uygulaması ile şehir halkının tiyatro izlemesine imkan tanımaktadır.
Ekim 2006'da açılan 214 koltuk kapasiteli "Üsküdar Kerem Yılmazer Sahnesi" ve 601 koltuk kapasiteli "Kağıthane Sadabad Sahnesi" ile Şehir Tiyatroları'nın toplam koltuk kapasitesi 2.751’ye ulaşmıştır. Ayrıca 3.996 koltuklu Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu ulusal ve uluslararası etkinliklere yaz sezonu süresince hizmet vermektedir. Bunların dışında Eski Galata Köprüsü de Şehir Tiyatroları’na devredilmiştir. Burada 5 bin kişilik seyirci katılımı ile ulusal ve uluslararası etkinlikler yapılmaktadır. Ayrıca 2008 yılında Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi yeniden yapılmak üzere yıkılmış, 2009'da yeniden kapıların açabilmesi için inşaat sürmektedir.
Tiyatrolara bağlı sahneler:
- Kadıköy Haldun Taner Sahnesi
- Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi
- Gaziosmanpaşa Sahnesi
- Fatih Reşat Nuri Sahnesi
- Harbiye Cep Tiyatrosu
- Ümraniye Sahnesi
- Açık Hava Sahnesi
- Kağıthane Sadabad Sahnesi
- Üsküdar Kerem Yılmazer Sahnesi